فواید برنامه توانبخشی ورزشی ویژه بیماران روانپزشکی
۱. کاهش علایم عصبی و اضطراب و استرس
2. کاهش افسردگی
3. کاهش پرخاشگری و خشونت
4. افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس
5. برقراری ارتباط عاطفی مناسب
6. افزایش خلاقیت
7. افزایش حس تحمل در برابر مشکلات
8. افزایش قابلیت ها و صلاحیت های اجتماعی
9. کاهش مشکلات رفتاری
10. جامعه پذیری
11. توانمند شدن و خود را عضو جامعه قلمداد کردن
12. مسئولیت پذیر بودن
13. با گروه بودن و بهبود مهارت‌های ارتباطی
14. امید به زندگی و آینده
افرادی که ورزش می‌کنند از اعتماد به نفس،پایداری،هوشیاری،ادراک و حافظه بیشتری برخوردارند.
در بیماران اسکیزوفرنی ورزش منظم باعث بالا بردن انگیزه‌های مثبت می‌شود.
فعالیت‌ها و ورزش‌های مفید در بیماران روانی
1. پیاده‌روی سریع و نرم دویدن
2. بازی‌های سبک یوگا و تمرینات کششی
3. شنا
4. دوچرخه‌سواری
5. ورزش‌های گروهی
6. باغبانی
7. انجام کارهای منزل
8. نرمشهای گروهی و بدنسازی
توصیه های لازم در برنامه توانبخشی ورزشی ویژه بیماران روانی مزمن:
1. پیش از انجام تمرینات ورزشی باید از ارزیابی کاملی از نظر وضعیت سلامت جسمانی توسط پزشک انجام شود (بررسی سلامت سیستم قلبی، ریوی، فشارخون، وزن و…)
2. از لباس و کفش مناسب و راحت برای ورزش استفاده شود.
3. پیش از شروع ورزش با استفاده از حرکات ورزشی، گرم کردن بدن، و پس از اتمام آن، سرد کردن بدن ضروری است.
4. با توجه به این که اکثریت این بیماران معمولاً بی تحرک هستند و حرکت های ورزشی باید با احتیاط از تعداد کم شروع و به تدریج افزایش یافته و از آسان به دشوار انجام شوند.
5. در مراحل بعدی اگر آمادگی جسمانی فرد به مراحل عالی رسید، ورزش‌های رقابتی مانند پینگ پنگ والیبال فوتبال و… انجام شود.
6. متناسب با علاقه بیماران فعالیت ورزشی مناسب( تنیس روی میز شطرنج…) انتخاب شود.
7. ورزش باید به صورت منظم و مداوم، حداقل هفته ای ۳ الی ۴ روز و هر روز به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه انجام شود.
8. پس از انجام تمرینات ورزشی سنگین پس از صرف غذا جلوگیری شود زیرا انجام این گونه تمرینات در این هنگام باعث بروز اختلالات گوارشی می‌شود.
9. به منظور ایجاد انگیزه و علاقه به ورزش، بهتر از جلسات تمرینات ورزشی به صورت گروهی برگزار شود.
10. نرمش ها و حرکت های ورزشی مورد استفاده باید شادی آور و جذاب و سرگرم کننده باشد و تنش را کم کند.
11. در جلسات تمرینات ورزشی که به صورت گروهی برای بیماران روانی مزمن برگزار می شود، بهتر است برای ایجاد تحرک مناسب در گروه، از موسیقی شاد استفاده شود اما در تمرینات انفرادی ممکن است نتوانند حرکات را با موسیقی انجام دهند.
هر جلسه ورزش، ۴ تا ۶ ساعت اضطراب را از بین می برد و تمرینات ورزشی منظم روزانه از شیوع اضطراب جلوگیری می کند.
نکات مهم در انجام برخی تمرینات ویژه
- برای تخلیه پرخاشگری در بیماران با تمایلات پرخاشگرانه و اختلالات خلقی باید هنگام انجام حرکات ورزشی از این بیماران خواست با آرنج و زانوی خود در تمام جهات به اشیا مختلف ضربه بزنند و حداکثر انرژی خود را برای انجام آن کار بکار گیرند و با بدن خود احساس قدرت کنند. این شیوه یکی از راههای به دست آوردن کنترل احساسات شان است.
- در برخی از بیماران اسکیزوفرنی حرکات پرشی- جهشی به همراه ضربه های محکم،موجب خیلی خوب تخلیه شدن آنها می‌شود.
- در بیماران روانی معمولا عدم تعادل قابل ملاحظه‌ای در وضعیت بدنی دیده می‌شود. توصیه می‌گردد تمرینات ورزشی تعادلی حتما در برنامه ورزشی آنها منظور شود.
- در افراد بسیار افسرده با posture خمیده ( وضعیت بدنی که شانه ها حالت افتادگی و خمیده به جلو دارد) تمرینات ورزشی ویژه برای رفع افتادگی شانه ها باید انجام شود.
- در بیماران proso pagbesia (نوعی از اسکیزوفرنی یا ادراک پریشی چهره) در گروهی از بیماران که body image ندارند ( تصویر بدنی درستی از خود ندارند و نسبت به مفاصل و اندامهای خود نا آگاهند) انجام نرمشهای گوناگون و تمرینات بدنسازی در این بیماران افزون بر آماده‌سازی آنها، موجب آگاهی وضعیت بدنی و درک صحیح راستای بدن در هر موقعیت می‌گردد و پیشرفت و مهارت بیشتری در تجسم بدنی حاصل می‌شود.
- در افراد ایزوله روانی که دچار محدودیت ارتباط هستند،باید از برنامه ورزشی گروهی به عنوان وسیله‌ای برای افزایش ارتباطات جمعی استفاده کرد تا به صورت ناخودآگاه باعث برقرای ارتباط شود.
- در بیماران آنورکسیا، فعالیت‌های ورزشی سبک، عاملی است برای ایجاد خود پنداری مثبت و لازم است در برنامه توانبخشی این بیماران گنجیده شود.
«با انجام دادن تمرینات ورزشی مناسب در گروه بیماران روانی، تغییرات چشمگیری از نظر بهبود وضعیت ظاهری و وضعیت بدنی این افراد ایجاد می‌شود، همچنین پرخاشگری، اضطراب و افسردگی آنها نیز تا حد قابل ملاحظه‌ای کاهش می یابد».